عنوان این قسمت از برنامه «معدن و جان کارگران» بود که با حضور «محمد گنجی‌کیا» نماینده کارگران در شورای عالی حفاظت فنی و «بیژن پناهی‌زاده» عضو خانه معدن روی آنتن زنده شبکه دو سیما رفت.
محمد گنجی‌کیا در پاسخ به این سوال که متولی امنیت کارگران چه نهادی است، گفت: قانون‌گذار در این موضوع تکلیف را مشخص کرده و کارفرما وظیفه تامین بهداشت و امنیت کارگران را برعهده دارد. وزارت صمت و کار هم در روند تامین امنیت و مراحل قانونی کار وظیفه دارند. نبود متولی ایمن در این حوزه یک دغدغه کلان است. اگر حوادث حوزه معدن را در یک دهه اخیر ببینید متوجه می‌شوید که این حوادث همیشه با هم شباهت دارند. وزارت صمت، وزارت کار و سازمان‌هایی مثل نظام مهندسی مسئولیت تامین امنیت کارگران را برعهده دارند.
وی افزود: در حوزه معادن حدود ۶۰۲۵ معدن فعال داریم. از این تعداد ۲۳درصد موضوع ایمنی و بهداشت را جدی گرفته‌اند. به دلیل نبود نظارت وزارت کار و وزارت بهداشت بیش از ۷۵ درصد معادن از امنیت برخوردار نیستند. بازرسین کار چندین وظیفه دارند که فقط موضوعات ایمنی دغدغه آن‌ها نیست. موضوع دیگر حسن نظارت است که تکلیف کارفرما مشخص است. تجهیز حفاظت فردی و رعایت موارد ایمنی مسئولیت کارفرما است. ما باید متولی واحدی در حوزه ایمنی در کشور داشته باشیم. وزارت کار یکی از اضلاع اصلی ایمنی در کشور است.
گنجی‌کیا خاطرنشان کرد: در موضوع تجهیزات ساختمان باید بگویم ما هنوز از داربستی استفاده می‌کنیم که متعلق به سال‌های خیلی قبل است. اگر بتوانیم موضوع داربست‌بندی استاندارد را در کشور ساماندهی کنیم می‌توانیم از حجم حوادث کارگران ساختمان جلوگیری کنیم. شهرداری‌ها، نظام مهندسی و دیگر متولیان با یک جلسه ساده می‌توانند امنیت کاری کارگران ساختمانی را تامین کنند.
پناهی‌زاده دیگر مهمان این برنامه بود که در ابتدای سخنان خود چند نهاد را متولی تامین امنیت معادن عنوان کرد و گفت: حوزه معدن دچار یک پارادوکس عجیب شده است. الان حوزه معدن دچار مشکلات ساختاری است. به جهت اینکه در وزارت صمت هم جایگاه خاصی ندارد. به‌طبع وقتی وزراتخانه در ساختار خود مشکل داشته باشد در حوزه ایمنی هم اتفاقاتی رخ می‌دهد که کسی جوابگو نیست. اداره ایمنی و نظارت در گذشته وظیفه نظارت بر این مسائل را داشت. این اداره در دهه اخیر منحل می‌شود و اختیارات آن به ادارات جزئی واگذار شده است. هرچند من تازه باخبر شدم که اداره نظارت و ایمنی دوباره برپا شده است.
وی افزود: معادن ما یا روزمینی هستند یا زیرزمینی. معادن زیرزمینی پرخطر و پرریسک هستند. برخی از گازهایی که در این معادن وجود دارد از طریق دستگاه قابل ردیابی است اما یکسری از این گازها شناسایی نمی‌شوند. وزارت صمت و نظام مهندسی در تامین امنیت معادن دخیل هستند. مسئولیت ایمنی معادن زیر نظر مسئول ایمنی کارفرما است. کارفرما کارهای کلی را انجام می‌دهد. مسئول فنی از طرف نظام مهندسی بر معدن نظارت دارد. الان بیشترین معضل ما معادن زیرزمینی خاصه معادن ذغال سنگ هستند که لازم است در این معادن تجهیزات ایمنی نصب و راه‌اندازی شود.
او به سودده نبودن معادن در ایران اشاره کرد و گفت: برخی معادن در عمل انجام شده قرار گرفته‌اند. بحر امیدی که در بازار ذغال‌سنگ جهانی وجود دارد کارفرما را وارد این قضیه می‌کند. من خودم معدن‌کار هستم و اجازه نمی‌دهم کارگر در معدنی که امنیت ندارد وارد شود. حتما خودم قبل از کارگر وارد معدن می‌شوم و امنیت آن را تایید می‌کنم. ایمنی در کارگاه و معدن باید از سوی کارفرما و کارگر به صورت دوسویه رعایت شود. جدایی بین کارگر و کارفرما وجود ندارد.