اشاره:

شبکه دو سیما، از مجموعه شبکه های صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران و یکی از دو شبکه اولیه تلویزیون در ایران است. ماموریت این شبکه خانواده و زندگی است و به همین دلیل در تقسیم بندی های شبکه های سیما گاه به همین نام یعنی "شبکه خانواده و زندگی" هم نامیده می شود. این شبکه در تهران–میدان آرژانتین- انتهای خیابان الوند قرار دارد. 

در سال ۱۳۴۱ اداره‌ای به نام ادارۀ آموزش فعالیت‌های سمعی و بصری در وزارت فرهنگ تشکیل گردید که بعدها با نام دفتر آموزش سمعی و بصری فعالیت‌های خود را ادامه داد. توجه به فیلم به عنوان یک رسانۀ آموزشی در سطح جهانی سبب گردید این اداره اقدام به تشکیل جشنواره‌های بین‌المللی فیلم‌های آموزشی کند.

تلویزیون آموزشی در سال ۱۳۴۴ زیر نظر وزارت آموزش و پرورش تأسیس شد و کار خود را بعد از دو سال، با پخش برنامه‌های درسی در زمینۀ فیزیک، شیمی، جبر، علوم طبیعی، زبان و دستور فارسی شروع کرد. هدف از پخش این برنامه‌ها جبران کمبود معلم‌های متخصص و جبران کمبود آزمایشگاه‌ها بود.

در سال ۱۳۵۲ تهیۀ برنامه‌های آموزشی به سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران زیر عنوان «تلویزیون آموزشی» واگذار شد و برنامه‌های آموزشی با پخش دروس راهنمایی در سال ۱۳۵۳ دوباره شروع به فعالیت کرد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در فروردین ۱۳۵۸، کمیته‌ای متشکل از پنج نفر کارشناس سازمان، نخستین طرح تشکیلاتی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را تهیه کردند. در این طرح «رادیو و تلویزیون ملی» به «صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران» تغییر یافت.

در سال ۱۳۶۰ به لحاظ تجربۀ آموزشی تلویزیون آموزشی و امکانات و نیروی انسانی متخصصی که در این شبکه وجود داشت، تلویزیون آموزشی به شبکه دو سیما به عنوان یک شبکه فرهنگی – آموزشی با پخش روزانۀ ۳ الی ۵ ساعت تغییر نام یافت و در ادامه، حدود دو دهه به عنوان شبکه فرهنگی سیمای جمهوری اسلامی، عهده‌دار اطلاع‌رسانی برای عموم مردم، به‌‌‌ویژه برای علاقه‌مندان و متخصصان حوزۀ فرهنگ شد.

در سال ۱۳۸۹ تلاش‌هایی صورت گرفت تا این شبکه به عنوان شبکۀ تخصصی کودک و نوجوان تغییر ماهیت دهد، سپس با تعمیم این نگاه به شبکه کودک و خانواده، فعالیت‌های خود را پی گرفت. پس از آن از نو مأموریت یافت تا به عنوان شبکۀ اجتماعی و فرهنگی سیمای جمهوری اسلامی بیشترین میزان پخش برنامه‌های خود را به موضوعات اجتماعی، فرهنگی، و اطلاعات عمومی اختصاص دهد. همچنین از مرداد ۱۳۹۰، پخش برنامه‌های این شبکه ۲۴ ساعته شد و در سال ۱۳۹۱ نیز گرافیک و هویت بصری این شبکه به‌روز رسانی شد.

از زمستان ۱۳۹۳ تا بهار ۱۳۹۵ شبکه دو به عنوان شبکه تخصصی مأموریت جدیدی یافت تا در حوزه مسایل اجتماعی به ایفای نقش بپردازد. هم‌اکنون این شبکه با عنوان شبکه زندگی با رویکرد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مشغول به فعالیت است.

ساختار مدیریتی شبکه دو

در حال حاضر مدیریت شبکه دو بر عهده مهندس محمدرضا جعفری جلوه از مدیران با سابقه سازمان و سیمای جمهوری اسلامی است.

قائم مقام شبکه دکتر حمیدرضا دیبایی از مدیران فرهنگی کشور است.

مدیر طرح و برنامه شبکه دو دکتر حبیب میدانچی ­ست. مدیر اطلاعات و برنامه ­ریزی شبکه: مرضیه فرآورده و سرپرست روابط عمومی شبکه نیز ندا عابد است.

این شبکه دارای 7 گروه برنامه‌ساز است. این گروه‌ها شامل گروه کودک و نوجوان، گروه فیلم و سریال، گروه مستند، گروه تأمین برنامه، گروه اجتماعی و اقتصادی، گروه فرهنگ و تاریخ و هنر، گروه پیام‌نما، گروه معارف و گروه سیاسی است. همچنین خبرگزاری صدا و سیما تعدادی از بخش‌های خبری خود را از شبکه دو به روی آنتن می‌فرستد. این بخش‌های خبری شامل دو خبر ۲۰:۳۰ که به مدت حدود سی دقیقه پخش می‌شود و اخبار سراسری که در ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه شب به وقت تهران و به مدت پانزده دقیقه پخش می‌شود. همچنین در ساعت ۱۲:۳۰ روزهای جمعه یک بخش خبری ویژۀ ناشنوایان پخش می‌شود. گفتگوی ویژۀ خبری از دیگر برنامه‌های واحد مرکزی خبر است که از این شبکه پخش می‌شود. این برنامه پس از اتمام اخبار سراسری در ساعت ۲۲:۴۵ دقیقه آغاز شده و تا ساعت ۲۳:۳۰ دقیقه ادامه می‌یابد. در برخی از شب‌ها مدت زمان این برنامه تمدید نیز می‌شود.

گروه کودک و نوجوان

این گروه از قدیمی ترین گروه های شبکه است و برنامه هایی برای کودکان – نوجوانان و خردسالان تولید می‌کند. قالب برنامه‌های این گروه را جنگ‌های زنده تلویزیونی، مسابقه، انیمیشن و برنامه‌های عروسکی تشکیل می‌دهد. برنامه‌ها و تولیدات این گروه بیشتر در ساعات میانی صبح و عصر پخش می‌شوند.که در حال حاضر خانم آذرمیدخت آذرهوش مدیریت این گروه را برعهده دارد.

گروه فیلم‌ و سریال

گروه فیلم و سریال شبکه دو عهده دار تولید سریال های فاخر- خانوادگی- مناسبتی و.. است و مدیر این گروه در حال حاضر بهرنگ ملک محمدی است.

گروه دانش و اقتصاد

عمده تولیدات این گروه را جنگ‌های تلویزیونی و برنامه های پیرامون مسایل اقتصادی و علمی تشکیل می‌دهد که مدیریت آن بر عهده رضا ابراهیمی است.

گروه معارف

تهیۀ برنامه‌های مذهبی در مناسبت‌های مختلف مذهبی از وظایف این گروه است.در حال حاضر محمد بی طرف مدیر این گروه است.

گروه سیاسی

وظیفه این گروه  توید برنامه هایی با مضمون سیاسی در مورد تاریخ سیاسی ایران و جهان و روابط سیاسی ایران با سایر کشورها و مسایل سیاسی داخلی مثل انتخابات ها و... است. مدیر این گروه مجید اسکندری است.

گروه تأمین برنامه

این گروه دارای دو بخش تأمین برنامه داخلی و خارجی است. این گروه به خرید فیلم‌ها و سریال‌های خارجی و همچنین فیلم‌های سینمایی ایرانی برای پخش از شبکه دو می‌پردازد. گروه تأمین برنامه برخی برنامه‌های متنوع دیگر مانند دوربین مخفی، ویدئوهای خنده‌دار و… را از شبکه‌های خارجی ضبط و در قالب برنامه‌های سرگرم کننده پخش می کند. تامین سریال ها و فیلم های سینمایی خارجی نیز از وظایف این گروه است. در حال حاضر احمد معلم مدیر تامین برنامه شبکه دو است.

گروه پیام‌نما

این گروه محتوای پیام‌نما (تله تکست) شبکه دو را تولید می‌کند. بخش باشگاه پرواز (باشگاه مخاطبان) در صفحه ۶۵۰ پیام نما یکی از پرطرفدارترین بخش‌های این پیام‌نما است که در روز های زوج به روز رسانی میشود و در آن مخاطبان در بخش‌های مختلف این باشگاه با هم به گفتگو می‌پردازند ؛ از دیگر بخش‌های این پیام نما می‌توان به صفیر سیمرغ (مجله معارفی)، یک سبد سیب (مجله پزشکی)، برگزیده اخبار ایران و جهان، قند و نبات (مجله ویژه کودک و خردسال)، اتاق تجربه (مجله ویژه تجربیات زندگی – خانه و خانواده)، جان کلام و کافه کتاب (مجلات کتابخوانی)آشپزی عشقه (مجله ویژه آشپزی) و کلاکت (مجله ویژه سینما)، را نام برد.
 

صفحه مجازی شبکه دو : 

https://instagram.com/tv2irib.ir?igshid=146ksfkczmieu